De Atlas van Loon is een zogeheten samengestelde atlas, ook wel verzamelaarstlas genoemd. Van Loon was dus geen uitgever van atlassen en kaarten (zoals bijvoorbeeld vader en zoon Blaeu). Van Loon was een rijke koopman, namelijk één van de oprichters van de VOC. De verworven rijkdom en aanzien etaleerde de familie onder andere door het aanleggen van een collectie kaarten, die tegenwoordig door het leven gaat onder de naam Atlas Van Loon.
Kaarten in de van de Atlas Van Loon
De Atlas van Loon bestaat uit:
- De Nederlandse editie van de Grooten Atlas van Joan Blaeu. Deze staat ook wel bekend onder de naam Atlas Maior, die bestaat uit negen delen en werd uitgegeven in 1663-1665
- De beide stedenboeken van de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden uit 1649
- De Italiaanse stedenboeken over Rome, de Kerkelijke Staat en Napels en Sicilië, allen uit 1663.
Daarnaast bevat de atlas twee delen van de Franse editie van de Grooten Atlas over Frankrijk en Zwitserland uit 1663. De kaarten in de atlas zijn met de hand ingekleurd en met goud gehoogd.
Van Loon, oprichter van de VOC
We kunnen rustig stellen dat de 17e eeuw de grote bloeiperiode was voor de familie Van Loon. Willem van Loon was één van de medeoprichters van de VOC. De familie verworf veel rijkdom en aanzien. Wie het breed heeft laat het breed hangen: de familie bouwde twee prachtige dubbele grachtenpanden en begon met de aanleg van een reeks portretten. Een groot aantal portretten en ander Van Loon-artefacten worden nu bewaard in het Museum Van Loon aan de Keizersgracht.
Atlas Van Loon ligt niet in het museum
Eén van de waardevolste bezittingen van de familie Van Loon uit de zeventiende eeuw wordt niet in het museum bewaard: de zogeheten Atlas Van Loon. Een groot aantal delen kwam terecht in de collectie van het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Daar behoort de atlas tot de topstukken van de collectie en wordt met grote zorg bewaard.
De Atlas van Loon is de bijzonder rijke atlas die de Amsterdammer Frederik Willem van Loon voor zich liet samenstellen, gebonden in rood marokijn en bewaard in een speciaal gemaakt olijfhouten kabinet. Frederik Willem van Loon was de kleinzoon van Willem van loon die in 1648 toe trad tot de vroedschap. Ook Frederik Willem was lid van de vroedschap en bekleedde een hoge functie bij de wisselbank.
Kaarten uit de Atlas Van Loon bij Historische Kaart
Wij hebben in onze (digitale) collectie een gedeelte van de stads- en regiokaarten uit de Atlas Van Loon. Voor het merendeel zijn dit kaarten uit de Atlas Maior, in feite dus Blaeu-kaarten.
Zeeatlas
Blaeu heeft nooit een zeeatlas uitgegeven. Verzamelaars als Van Loon zagen dat als een gemis en voegden een zeeatlas van een andere kaartmaker toe. Bij Van Loon zijn dat de Zee-Atlas ofte Water-Wereld van Pieter Goos uit 1676 en de in 1996 door het museum verworven Franse editie van de Zeeatlas door Johannes Janssonius uit 1657.